Ruimtepact 2040: een duidelijke toekomstvisie op ruimtelijke ontwikkeling voor Limburg.

Het provinciebestuur Limburg heeft op ruimtelijk vlak haar huiswerk klaar. Het ruimtepact 2040 zet in op versterking van onze steden, dorpen en onze open ruimte en het faciliteren van economische groei door een ruimteshift.

Op 17 februari start het openbaar onderzoek. Tijdens deze publieksraadpleging kan iedereen zijn mening geven over de nieuwe visie 2040.

Gedeputeerde voor Ruimtelijke Ordening Inge Moors (cd&v): “Limburg heeft op ruimtelijk vlak een unieke positie in Vlaanderen. De diversiteit van onze steden en dorpen en de aantrekkelijkheid van onze diverse landschappen zijn belangrijke troefkaarten. Met het ruimtepact zetten we dan ook in op vitalere dorpen, meer stedelijke beleving en de versterking van onze open ruimte met respect voor de eigenheid. Onze dorpen en steden moeten ook in 2040 leefbaar zijn. Bovendien heeft Limburg een belangrijke rol op te nemen in een sterk Vlaanderen.”

Het Ruimtepact 2040, dat het 21 jaar oude structuurplan zal vervangen, werd in december ’22 door de provincieraad voorlopig vastgesteld en bestaat uit 4 grote onderdelen. Naast een algemene strategische visie worden 3 onderdelen naar een provinciaal niveau getild: wonen, economische ontwikkeling en open ruimte.

“Als provinciebestuur zetten we duidelijke lijnen uit voor de Limburgse ontwikkelingsmogelijkheden. We maken van onze provincie een sterk Limburg, via een plan op maat. Zo kan onze provincie zich wapenen voor de toekomst. Onze landbouw, bedrijventerreinen, vrijetijdseconomie en woonontwikkelingen verdienen kansen. Anderzijds zetten we met dit nieuwe plan een rem op het aansnijden van open ruimte. Dat is immers één van onze belangrijkste troeven en dient gegarandeerd te worden. Een directe aanwijzing: ook in Limburg daalt de gemiddelde oppervlakte aan openruimteclusters sinds de jaren ‘70 van 420 ha naar 100 ha vandaag. Ten opzichte van 76 ha in Vlaanderen zijn de Limburgse clusters nog vrij groot, maar we moeten nu durven ingrijpen.” aldus gedeputeerde Inge Moors.

DNA Limburg

De strategie is duidelijk: tegen 2040 moet Limburg herkenbaar blijven en sterker worden, waarbij ook een aantal van onze uitdagingen worden aangepakt.

“De Limburgse kracht – de kernkwaliteiten van de verschillende Limburgse streken en landschappen – moeten versterkt en gevaloriseerd worden. Onze ruimtelijke regionale eigenheid - zeg maar het ruimtelijk DNA van Limburg - bepaalt in belangrijke mate onze Limburgse identiteit, de aantrekkelijkheid en het onderscheidend vermogen van Limburg als leefomgeving, investeringsgebied en vakantiebestemming. In nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en plannen moet dit bewaakt worden. Het gaat hierbij bijvoorbeeld over de aanleg van het openbaar domein of specifieke ingrepen via omgevingsvergunningen. Elke streek moet identificeerbaar blijven.” verduidelijkt gedeputeerde Inge Moors.

Wonen

In 2040 worden er in totaal 409.064 huishoudens verwacht in de provincie. Dat zijn 41.166 huishoudens meer dan in 2020, of een stijging van +11,2%. De groei van het aantal huishoudens is groter dan de groei van het aantal inwoners, voornamelijk door het kleiner worden van de gezinnen (gezinsverdunning en vergrijzing).

“De Limburgse steden, dorpen en woonkernen krijgen ontwikkelingsmogelijkheden. Maar deze ingrepen dienen wel kwalitatiever, duurzamer, op maat en kerngericht te zijn. Theoretisch gezien is er in Limburg voldoende rechtstreeks ontwikkelbare bouwgrond aanwezig om de volledige woonbehoefte op te vangen. Toch is er een verschil tussen de theorie en de praktijk, daar mogen we niet blind voor zijn. Ook hier bekijken we of slecht gelegen grond (veraf gelegen woon- of woonuitbreidingsgebied) kan geruild worden voor ontwikkelingen op betere locaties. We spreken dan ook niet over een stolp waarbij geen ontwikkelingen meer mogelijk zijn, maar over een ruimteshift waarbij oppervlaktes kunnen uitgeruild worden.” verduidelijkt gedeputeerde Inge Moors.

Economische ontwikkeling

Op economisch vlak trekt de provincie de kaart van de ruimteshift en de doorontwikkeling van de economische netwerken. We willen de economische groei faciliteren op goed gelegen plekken, waardoor op andere plekken een ruilcompensaties nodig zal zijn. De totaliteit van het huidige juridisch aanbod aan bedrijventerreinen breidt in de toekomst niet meer uit, maar de ruimte wordt hierdoor wel efficiënter benut of planologisch geruild.

Gedeputeerde Inge Moors: “Bijvoorbeeld voor bedrijvigheid is vandaag 11.460ha (4,3%) van de totale Limburgse oppervlakte bestemd als bedrijventerrein. Een aantal van deze gebieden zijn nog onbebouwd, zijn niet goed ontsloten of moeilijk bereikbaar, niet afgestemd op de behoefte of liggen niet op de meest geschikte plaats. Door een herschikking van deze slecht gelegen terreinen naar open ruimte ontstaan er mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen op andere strategische zones rekening houdend met de vraag naar bedrijventerreinen.”

Open Ruimte

Het versterken van de open ruimte gebeurt onder andere via de acties in het beleidskader OpenRuimteSchakels. Er wordt werk gemaakt van het verbinden van open ruimte gebieden via het versterken van de groenblauwe aders en het afbakenen van openruimtecorridors.

“Het natuur-, bos- en landbouwbeleid en de bescherming van grote aaneengesloten openruimtegebieden situeert zich vooral op Vlaams en Europees niveau. Als provincie nemen we een aanvullende maar toch belangrijke rol op in het verbeteren van de verbindingen tussen deze grote kerngebieden. Zo creëren we meer samenhang in het openruimtesysteem over gemeentegrenzen heen. De rivier-, beekvalleien en lijninfrastructuren (fiets) zijn hierin belangrijke aders. In het Ruimtepact 2040 worden o.a. 38 groenblauwe aders geselecteerd die we op provinciaal niveau willen aanpakken en verbeteren. We doen ook suggesties aan de andere overheden. Zo zouden we naar schatting meer dan 300km aan extra verbindingen kunnen realiseren tussen de verschillende natuurgebieden en 950ha extra open ruimte versterken. Goed voor zowel de landbouw als de natuur.” besluit gedeputeerde Inge Moors.

Goedkeuring

Het Ruimtepact 2040 wordt van 17/02/2023 tot en met 17/05/2023 onderworpen aan een openbaar onderzoek. Na het openbare onderzoek buigt de provincieraad zich eind 2023 over de definitieve goedkeuring van de nieuwe beleidsplannen. Begin 2024 treedt het Ruimtepact 2040 officieel in werking.

Wie graag meer informatie wil over het Ruimtepact 2040 kan terecht op de website www.ruimtepact2040.be of op één van de infomarkten waarbij we meer uitleg geven, telkens doorlopend tussen 17u en 20u:

• in Genk op woensdag 22 februari 2023 (PLOT-hoofdgebouw, Marcel Habetslaan 7)
• in Beringen op maandag 27 februari 2023 (Be-Mine, Koolmijnlaan 203)
• in Pelt op donderdag 2 maart 2023 (Dommelhof, Toekomstlaan 5)
• in Hasselt op maandag 6 maart 2023 (Boudewijnzaal van het Provinciehuis, Universiteitslaan 1 - toegang via Bosstraat)
• in Sint-Truiden op woensdag 15 maart 2023 (GAZO, Gazometerstraat 3)
• in Tongeren op maandag 20 maart 2023 (Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (PIBO-campus), Sint-Truidersteenweg 323)
• in Maaseik op donderdag 23 maart 2023 (Ziekenhuis Oost-Limburg Maas en Kempen, Diestersteenweg 425)